تریدینگ پلن (TRADING PLAN) یا برنامه معاملاتی چیست؟

آشنایی با مفهوم تریدینگ پلن یا برنامه معاملاتی

تریدینگ پلن یک ابزار تصمیم‌گیری جامع برای فعالیت‌های معاملاتی است. این برنامه به معامله‌گران کمک می‌کند در مورد اینکه در چه زمانی، کدام دارایی را به چه میزان معامله کنند، تصمیم بگیرند. هر معامله‌گر باید یک تریدینگ پلن شخصی داشته باشد. می‌توانید از برنامه معاملاتی فرد دیگری به‌عنوان یک طرح کلی استفاده کنید؛ اما فراموش نکنید که رویکرد دیگران نسبت به ریسک مالی و میزان سرمایه آن‌ها ممکن است تفاوت قابل توجهی با شما داشته باشد. برنامه معاملاتی می‌تواند شامل هر چیز مفیدی باشد؛ اما هر برنامه معاملاتی باید شامل نکات زیر باشد: با رسام ماینر همراه باشید

-انگیزه‌تان برای معامله‌گری (ترید)

-بازه زمانی مورد نظر

-اهداف معاملاتی

-رویکردتان نسبت به ریسک

-سرمایه موجود برای معامله

-قوانین مدیریت ریسک مخصوص به خودتان

-بازارهایی که قصد معامله در آن‌ها را دارید.

-استراتژی‌های شخصی

– نگهداری سوابق

یک برنامه معاملاتی با استراتژی معاملاتی متفاوت است. یک استراتژی معاملاتی تعیین می‌کند که دقیقا در چه زمانی باید وارد یک معامله یا از آن خارج شوید. برای نمونه، یک استراتژی ساده معاملاتی آن است که تعیین کنید که بیت کوین را با ارزش ۱۰۰ هزار تومان خریداری کنید و زمانی که قیمت آن به ۱۵۰ هزار تومان رسید، آن را بفروشید. در ادامه، توضیح می‌دهیم که چرا معامله‌گران به یک تریدینگ پلن نیاز دارند.

چرا باید از برنامه معاملاتی (تریدینگ پلن) استفاده کنیم؟

معامله‌گران موفق به یک تریدینگ پلن نیاز دارند؛ چراکه کمک می‌کند تصمیمات منطقی را برای معاملات‌شان بگیرند و مولفه‌های یک معامله ایده‌آل را برای خود تعریف کنند. در واقع، یک برنامه معاملاتی حرفه‌ای به شما کمک می‌کند از تصمیم‌گیری‌های احساسی و لحظه‌ای اجتناب کنید.

مهم‌ترین مزایای یک تریدینگ پلن عبارت‌اند از:

-معاملات ساده‌تر: به دلیل اینکه در تریدینگ پلن همه برنامه‌ریزی‌ها را از قبل انجام می‌دهید، می‌توانید بر اساس مولفه‌های از پیش تعیین‌شده به معامله بپردازید.

-هدفمند شدن تصمیمات معاملاتی: با استفاده از یک تریدینگ پلن، از قبل می‌دانید چه زمانی باید کسب سود کنید و ضرر را کاهش دهید؛ بنابراین، می‌توانید احساسات را از روند تصمیم‌گیری خود کنار بگذارید.

-نظم معاملاتی بهتر: زمانی که بر اساس یک برنامه پیش می‌روید، متوجه می‌شوید که چرا یک معامله می‌تواند نتیجه‌بخش باشد و معامله دیگر سودی برایتان ندارد.

-ایجاد فضای پیشرفت: با تعریف کردن یک روند ثبت سوابق معاملاتی، قادر خواهید بود که از اشتباهات گذشته درس بگیرید و قضاوت خود را بهبود دهید.

چگونه یک تریدینگ پلن (برنامه معاملاتی) طراحی کنیم؟

برای ساخت یک تریدینگ پلن حرفه‌ای، هفت مرحله ساده وجود دارد که عبارت‌اند از:

۱- انگیزه خود را مشخص کنید

۲- مشخص کنید که چه زمانی را صرف معامله (تریدینگ) می‌کنید

۳- اهداف خود را تعیین کنید

۴- نسبت ریسک به سودتان را مشخص کنید

۵- در مورد مقدار سرمایه‌‌تان برای معامله تصمیم بگیرید

۶- دانش خود از بازارها را ارزیابی کنید

۷- یک دفتر خاطرات معاملاتی را برای ثبت سوابق بسازید

در ادامه مطلب، هر یک از این هفت مراحله را برای رسیدن به یک برنامه معاملاتی، بررسی می‌کنیم.

۱-انگیزه خود را مشخص کنید

تعیین انگیزه شخصی و زمانی که می‌توانید برای معامله اختصاص دهید یک مرحله مهم در ساخت تریدینگ پلن است. از خودتان بپرسید چرا می‌خواهید به یک معامله‌گر (تریدر) تبدیل شوید و آنچه که می‌خواهید در این مسیر به دست آورید را بنویسید.

۲-مشخص کنید که چه زمانی را صرف معامله می‌کنید

تعیین کنید که چه زمانی را صرف فعالیت‌های مربوط به معامله‌گری (تریدینگ) خواهید کرد. آیا در زمانی که در محل کارتان هستید می‌توانید به تریدینگ بپردازید یا مجبور هستید که فعالیت‌های تریدینگ خود را در صبح‌ها یا شب‌ها مدیریت کنید؟

اگر قصد دارید در طول روز تعداد معاملات زیادی را انجام دهید، به زمان بیشتری نیاز دارید؛ اما اگر به‌دنبال آن هستید که یک دارایی را برای مدت طولانی نگهداری کنید که با گذشت زمان قابل توجه به سوددهی می‌رسد، به زمان زیادی نیاز ندارید. در این نوع از معامله، می‌توانید از روش‌هایی مثل حد ضرر (انتخاب بازه‌ای از یک قیمت برای خروج از یک معامله تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود) برای مدیریت ریسک استفاده کنید. صرف زمان کافی برای اینکه خودتان را برای تریدینگ آماده کنید، مهم است و شامل مواردی مثل آموزش، تمرین استراتژی‌های معاملاتی و تحلیل بازار می‌شود.

۳-اهداف خود را تعیین کنید

هدفی که برای معامله‌گری تعیین می‌کنید نباید تنها یک جمله ساده باشد؛ بلکه باید دارای جزئیات، قابل اندازه‌گیری، دست‌یافتنی، مرتبط و بر اساس یک بازه زمانی باشد. برای نمونه، «می‌خواهم ارزش کل پرتفوی (سبد دارایی‌ها) خود را طی ۱۲ ماه آینده، ۱۵ درصد افزایش دهم.» این یک هدف‌گذاری هوشمندانه است؛ چراکه آمار مشخصی دارد، موفقیت آن قابل اندازه‌گیری و دست یافتنی است، با تریدینگ ارتباط دارد و یک بازه زمانی برای آن تعیین شده است.

باید تصمیم بگیرید که می‌خواهید چه نوع معامله‌گری باشید. سبک معاملاتی‌تان باید بر اساس شخصیت‌ شما، رویکردی که نسبت به رسیک دارید و زمانی که می‌توانید برای معامله‌گری صرف کنید، طراحی شود. در ادامه مطلب می‌توانید با توجه به ویژگی‌های شخصی‌تان، بهترین سبک معاملاتی را برای خودتان انتخاب کنید.

در تریدینگ (معامله)، چهار سبک اصلی وجود دارند که عبارت‌اند از:

پوزیشن تریدینگ (Position trading):

در این شیوه، معامله‌گر برای هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها در یک موقعیت معاملاتی (پوزیشن) باقی می‌ماند و انتظار دارد که در بلندمدت از دارایی مورد نظر سود خوبی کسب کند.

سوئینگ تریدینگ (Swing trading):

نوعی از نوسان‌گیری است که در آن معامله‌گران موقعیت‌های معاملاتی‌شان را برای چند روز یا چند هفته نگه می‌دارند تا از افزایش قیمت‌های بازار در میان‌مدت، کسب سود کنند. این سبک معاملاتی در بازار رمز ارزها از محبوبیت بالایی برخوردار است.

دی تریدینگ یا معامله روزانه (Day trading):

ورود به تعداد محدودی از موقعیت‌های ‌معاملاتی و خروج از آن‌ها در طول یک روز را دی تریدینگ می‌گویند. در این شیوه، افراد موقعیت‌های معاملاتی خود را بیشتر از یک روز نگه نمی‌دارند و با این شیوه ریسک و هزینه‌ها را کاهش می‌دهند.

اسکالپینگ (Scalping):

در این سبک معاملاتی، تریدر وارد چندین موقعیت معاملاتی در طول روز می‌شود و تنها برای چند ثانیه یا چند دقیقه در هر کدام از آن‌ها باقی می‌ماند. هدف از این روش، کسب سودهای جزیی (در حد چند دهم درصد) از هر معامله است. این سودهای جزیی روی هم رفته می‌تواند به یک سود قابل توجه تبدیل شود.

۴-نسبت ریسک به سودتان را مشخص کنید

پیش از اینکه وارد معاملات شوید، تعیین کنید که آماده پذیرش چه میزان از ریسک هستید و این موضوع را برای هر معامله و استراتژی معاملاتی کلی خود در نظر بگیرید. تصمیم‌گیری در مورد میزان ریسک‌پذیری بسیار مهم است. قیمت‌ها در بازار رمز ارزها همواره در حال تغییر هستند و حتی مطمئن‌ترین دارایی‌ها نیز درجه‌ای از ریسک را دارند. برخی از تریدرهای تازه‌وارد ترجیح می‌دهند یک رویکرد با ریسک پایین را در پیش بگیرند تا ابتدا شرایط را ارزیابی کنند؛ در حالی که معامله‌گران دیگر حاضر به پذیرش ریسک بیشتری هستند، به امید اینکه سود بیشتری نیز کسب کنند. خودتان باید در این باره تصمیم بگیرید.

برای تعیین نسبت ریسک به سود، مقدار سرمایه‌ای که در ریسک قرار می‌دهید را با سود احتمالی که انتظار دارید مقایسه کنید. برای نمونه، اگر ۱۰۰ هزار تومان را با انجام یک معامله در معرض ریسک قرار می‌دهید و سود احتمالی مورد انتظارتان ۴۰۰ هزار تومان است، نسبت ریسک به سود شما ۱:۴ (یک به چهار) است.

۵-در مورد مقدار سرمایه‌‌تان برای معامله تصمیم بگیرید

به جیب‌تان نگاه کنید! هرگز بیشتر از سرمایه‌ای که می‌توانید ریسک از دست دادن آن را بپذیرید، وارد معامله نکنید. معامله‌گری، همواره با ریسک‌های متعدد همراه است و حتی ممکن است در نهایت همه سرمایه‌ای که به معامله اختصاص داده‌اید را از دست بدهید. برای نمونه، در بازار برخی از رمز ارزها مثل بیت کوین، نوسانات قیمتی بالایی وجود دارد و به همان مقدار که ممکن است سود زیادی در کوتاه‌مدت به دست آورید، می‌توانید زیان‌ قابل‌توجهی نیز متحمل شوید.

پیش از اینکه معامله‌گری را آغاز کنید، حساب کتاب‌ها را انجام دهید و اطمینان حاصل کنید که برای مواجهه با حداکثر زیان روزانه‌ای که ممکن است رخ دهد، آماده هستید. اگر در حال حاضر سرمایه کافی را برای معامله ندارید، می‌توانید تا زمان دسترسی به سرمایه لازم، از نسخه‌های شبیه‌ساز (تست نت) برای تمرین تریدینگ استفاده کنید.

۶-دانش خود از بازارها را ارزیابی کنید

جزئیات برنامه‌ معاملاتی شما تحت تاثیر بازاری است که می‌خواهید در آن سرمایه‌گذاری کنید؛ برای مثال اگر قصد سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارزها را دارید، باید با دانش مربوط به آن نیز آشنا باشید؛ بنابراین، یک برنامه معاملاتی در بازار رمز ارزها با یک برنامه معاملاتی بازار سهام متفاوت است.

بهتر است با توجه به کلاس مختلف دارایی‌ها و بازارهای مختلف، تخصص‌تان را ارزیابی کنید و در مورد بازار مورد نظر (مثلا بازار بیت کوین) تا جایی که می‌توانید، دانش لازم و مرتبط کسب کنید. سپس، عواملی مثل زمان باز و بسته شدن بازار مورد نظر، نوسان آن و اینکه در ازای هر واحد از افزایش قیمت ممکن است چقدر سود یا ضرر کنید را در نظر بگیرید. اگر نتیجه بررسی این عوامل شما را راضی به سرمایه‌گذاری نمی‌کند، بهتر است معامله در یک بازار دیگر را انتخاب کنید.

۷-یک دفتر خاطرات معاملاتی را برای ثبت سوابق بسازید

برای اینکه یک تریدینگ پلن بتواند کار کند، باید توسط یک دفتر ثبت سوابق پشتیبانی شود. شما باید از «دفتر خاطرات معاملاتی» خود برای ثبت معاملات استفاده کنید؛ چرا که نشان می‌دهد کدام روش بهتر نتیجه می‌دهد.

این دفتر خاطرات، نه‌تنها باید شامل جزئیات فنی معاملات خود مثل نقطه ورود و خروج در یک معامله باشد، بلکه باید به منطق و احساساتی که پشت تصمیمات معاملاتی بوده است، اشاره کند. اگر از مسیری که در تریدینگ پلن شما مشخص شده است منحرف شوید، دلیل انجام این کار و نتیجه آن را ثبت کنید. هرچه جزئیات بیشتری در دفتر خاطرات معاملاتی ثبت کنید، نتیجه بهتری حاصل می‌شود.