پولکادات (POLKADOT) چیست؟ همه چیز در مورد کهکشان بلاک چین‌ها

پولکادات (Polkadot) چیست؟

پولکادات (Polkadot) شبکه‌‌ای است که برای اتصال هزاران بلاک‌ چین فرعی به یک شبکه مادر، طراحی شده است. پولکادات به‌عنوان یک شبکه چند زنجیره‌ای شناخته می‌شود؛ چرا که می‌تواند شبکه‌های مختلفی را به یکدیگر متصل کند و این برخلاف بیت کوین است که تنها بر روی یک بلاک چین کار می‌کند. برای درک بهتر ساختار پولکادات، کهکشانی را تصور کنید که هزاران سیاره را درون خود جای داده است. درواقع، همه این سیارات و ستارگان، همان بلاک چین‌هایی هستند که در کنار یکدیگر، کهکشانی را به نام پولکادات شکل می‌دهند.

هدف نهایی پولکادات میزبانی از همه بلاک چین‌هایی است که وارد این شبکه می‌شوند. ایده‌ای که منجر به ساخت شبکه پولکادات شد، تنظیم و بهینه‌سازی فرایند ماینینگ (استخراج) رمز ارزها (شامل اعتبار سنجی تراکنش‌ها و پروتکل‌های امنیتی بلاک چین‌ها) بود تا به برنامه‌نویسان کمک کند که روی ایجاد اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (DApps) و بهبود عملکرد قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) تمرکز کنند. قراردادهای هوشمند، مجموعه‌ای از کدهای برنامه‌نویسی هستند که دستورات خاص برنامه‌نویس را در یک بلاک چین انجام می‌دهند.

چرا پولکادات از اهمیت بالایی در دنیای بلاک چین برخوردار است؟ می‌دانیم برای ساخت شبکه‌های غیر متمرکز یا همان بلاک چین، برنامه‌نویسان باید از ابتدا تا انتهای این روند پیچیده را خودشان انجام دهند و استعداد، هزینه و زمان قابل توجهی را صرف کنند تا بتوانند یک بلاک چین جدید و رقابت‌پذیر را طراحی و پیاده‌سازی کنند. پولکادات، این مشکل را از طریق ایجاد یک پروتکل استاندارد برای ساخت و راه‌اندازی سریع بلاک چین‌ها، بر طرف می‌کند. به بیان دیگر، هدف پولکادات آن است که بستری ایجاد کند تا برنامه‌نویسان بتوانند برای همه بلاک‌ چین‌ها خلق ارزش کنند، نه فقط برای یک بلاک چین!

تاریخچه پولکادات

پولکادات توسط تیمی از بنیاد وب ۳ (Web3 Foundation)، پروژه‌ای برای ایجاد شبکه وب غیر متمرکز، بنیان‌گذاری شد. گاوین وود، مهم‌ترین چهره پولکادات و یکی از پایه‌گذاران بلاک چین اتریوم و نویسنده زبان برنامه‌نویسی (Solidity) است که برای ساخت قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم استفاده می‌شود. وود، سابقه حضور در شرکت مایکروسافت را در کارنامه خود دارد. رابرت هابرمایر، دیگر هم بنیان‌گذار شبکه پولکادات است و یکی از با تجربه‌ترین افراد در حوزه تحقیقات مربوط به شبکه‌های غیر متمرکز، سیستم‌های توزیع‌شده و رمزنگاری است. وایت پیپر (whitepaper) پولکادات در سال ۲۰۱۶ منتشر شد؛ اما پولکادات در اکتبر ۲۰۱۷ و با انجام یک عرضه اولیه سکه، ۵۰ درصد از ۱۰ میلیون موجودی توکن‌های (DOT) را به‌فروش رساند و توانست ۱۴۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند.

پولکادات چگونه کار می‌کند؟

پولکادات، نسل جدید بلاک چین‌ها است که به‌طور چشمگیری روند ارتباطات بین زنجیره‌ای را از طریق قرار دادن چندین بلاک چین در یک شبکه، ساده می‌کند. مهم‌ترین اجزای پولکادات، زنجیره‌های ریلی چین (Relay Chain)، پاراچین (Parachain) ، پاراتریدها (Parathreads) و پل‌ها (Bridges) هستند.

در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا زنجیره‌های جادویی پولکادات را بررسی کنیم.

ریلی چین (Relay Chain)

ریلی چین، اساس شبکه پولکادات است و اصلی‌ترین مرکز ارتباطات بین پاراچین‌ها است. در ریلی چین، اعتبارسنج‌ها که وظیفه تایید اعتبار تراکنش‌ها را بر عهده دارند، بلاک‌های حاوی تراکنش‌ها را از تمامی بلاک‌ چین‌های شبکه پذیرفته و اعتبارسنجی می‌کنند؛ به این ترتیب، اعتبارسنج‌ها می‌توانند امنیت کل شبکه پولکادات را تامین کنند.

پاراچین‌ها (Parachains)

پاراچین‌ها، بلاک چین‌های مستقلی هستند که روی بستر ریلی چین اجرا می‌شوند و قابلیت‌هایی را برای کل شبکه پولکادات فراهم می‌کنند. برای نمونه، یک پاراچین مسئول ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند است؛ در حالی که بلاک چین‌ دیگر، بستری برای یک استیبل کوین خواهد بود تا پرداخت‌های بین زنجیره‌ای تسهیل شود.

پاراچین‌ها، از یک سیستم امنیتی مشترک بهره‌مند می‌برند که توسط ریلی چین در شبکه پولکادات فراهم شده است و به این ترتیب، شبکه پولکادات در برابر حمله ۵۱ درصدی یا حملات اینترنتی دیگر، ایمن خواهد بود.

البته، فعلا تعداد محدودی از پاراچین‌ها در شبکه پولکادات حضور دارند و این تعداد در آینده افزایش خواهد یافت؛ بنابراین، پاراچین‌هایی که کاندیدای افزوده شدن به این سیستم هستند، باید برای به‌دست آوردن جایگاه خود، با پاراچین‌های دیگر رقابت کنند.

پاراترید‌ها (Parathreads)

پاراتریدها، از نظر فنی، شباهت فراوانی به پاراچین‌ها دارند ؛ اگرچه، مدل اقتصادی آن‌‌ها با پاراچین‌ها متفاوت است. پیش‌تر گفتیم که پاراچین‌ها باید برای ورود به شبکه، با یکدیگر رقابت کنند؛ از سوی دیگر، پاراتریدها را می‌توان به سرعت و حتی برای مدت کوتاهی، اجاره کرد.

پاراتریدها، این امکان را فراهم می‌کند که پروژه‌ها بتوانند پیش از خرید یک پاراچین با قیمت بالا، از امکانات این سیستم استفاده کنند.

پل‌ها (Bridges)

آیا ممکن است یک بلاک چین مدرن بتواند جدا از سایر بلاک چین‌های دیگر به کار خود ادامه دهد؟ سازندگان پولکادات به‌دنبال آن بودند که این پلاک چین بتواند با دیگر پلتفرم‌ها در ارتباط باشد و برای این کار، پاراچین‌های ویژه‌ای به اسم پل‌ها طراحی و اجرا شدند. پل‌ها، موجب می‌شوند که بلاک چین‌های مهم دیگری همچون بیت کوین و اتریوم نیز بتوانند به اکوسیستم پولکادات متصل شوند و به این ترتیب، امکان انتقال توکن بین شبکه پولکادات و دیگر بلاک چین‌ها وجود خواهد داشت.

مزایای پولکادات

با توجه به ساختار منحصر به‌فرد پولکادات، این شبکه مزایای متعددی نسبت به دیگر بلاک‌ چین‌ها دارد که در ادامه بررسی می‌شوند.

مقیاس‌پذیری بالا

بلاک چین‌های نسل اول مثل بیت کوین، مشکل عمده‌ای به نام مقیاس‌پذیری دارند؛ به این معنا که با افزایش تعداد مشارکت‌کنندگان شبکه، زمان و کارمزد تراکنش‌‌ها نیز افزایش می‌یابد و این همان مشکلی است که مانع از تبدیل بیت کوین به یک راه‌حل پرداخت عمومی می‌شود. همین موضوع بود که موجب شد هارد فورک (انشعاب یک بلاک چین جدید از یک بلاک چین دیگر) بیت کوین کش (Bitcoin Cash) یا شبکه لایتنینگ (Lightning Network) برای افزایش سرعت تراکنش‌های بیت کوین متولد شوند. این مشکل به میزان کمتری در شبکه اتریوم نیز وجود دارد و به همین دلیل است که کارمزدهای اتریوم به طرز چشمگیری بالا رفته است. یکی از عوامل اصلی ایجاد این مشکل، به این موضوع باز می‌گردد که در اغلب بلاک چین‌ها، همه نودها (دستگاه‌های متصل به بلاک چین) باید تمام تراکنش‌ها را پردازش کنند.

خبر خوب اینکه، در پولکادات تلاش شده است این مشکل برطرف شود. پاراچین‌ها می‌توانند به‌طور موازی، بلاک‌های حاوی تراکنش‌ها را تایید و اضافه کنند؛ بنابراین، بار ورودی بلاک‌های جدید، تنها در یک بلاک‌چین قرار نمی‌گیرد، بلکه وارد چندین پاراچین می‌شود. این‌گونه، سرعت انجام تراکنش‌ها افزایش چشمگیری خواهد داشت.

هر پاراچین دارای یک قابلیت ویژه

اغلب بلاک چین‌ها تلاش کرده‌اند همه ویژگی‌ها و قابلیت‌ها را درون خود جای دهند و از آنجا که در عمل، این کار ممکن نیست، مجبور شده‌اند برخی از قابلیت‌ها را کنار بگذارند؛ اما در پولکادات، به‌سادگی می‌توانید یک پاراچین را با قابلیت فضای ذخیره فایل‌ها ایجاد کرد، زنجیره دیگری را برای امکان پرداخت در کل اکوسیستم در نظر گرفت و به همین ترتیب، هر پاراچین می‌تواند یک قابلیت منحصر به‌فرد داشته باشد. تصور کنید که این بلاک چین‌های منحصر به‌فرد تا چه اندازه می‌توانند فرایند پیاده‌سازی قابلیت‌ها را بهینه، ساده و ایمن کنند؛ چرا که دیگر نیازی به اجرای همه کدهای مربوط به قابلیت‌های متعدد در یک بلاک چین نیست. همچنین، برنامه‌نویسان می‌توانند از کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) ساده و کاربردی پولکادات استفاده کنند که امکان ساخت و راه‌اندازی ساده پاراچین‌ها را میسر می‌کند.

همکاری و تعامل بین زنجیره‌ها

یکی از مهم‌ترین مزایای پاراچین‌ها آن است که می‌توانند با یکدیگر در تعامل باشند. این ارتباط تنها محدود به تبادل توکن‌ها نیست، بلکه هرگونه پیامی می‌تواند بین پاراچین‌ها منتقل شود. برای نمونه، زنجیره‌ای که مسئول ترید (معامله) دارایی‌ها است، می‌تواند آخرین قیمت سهام یا کامودیتی‌ها را از یک پاراچین دیگر به دست آورد.

عدم نیاز به هارد فورک‌ها

مثل همه نرم‌افزارهای دیگر، بلاک چین‌ها نیز وادار می‌شوند در هر دوره، به‌روز رسانی‌های لازم را به دلایل امنیتی یا خواسته‌های برخی از اعضای جامعه آن بلاک چین، انجام دهند. در اغلب بلاک چین‌ها، به‌روز رسانی در کد یک بلاک چین، منجر به ایجاد یک هارد فورک (انشعاب یک بلاک چین جدید) می‌شود؛ به‌ویژه زمانی که تغییرات قابل توجهی در یک شبکه اعمال شود. ایجاد یک هارد فورک مثل انشعاب بیت کوین کش از بیت کوین، می‌تواند منجر به دو تکه شدن جامعه یک بلاک چین شود و مشکلاتی ایجاد کند.

پولکادات، از این نظر هم دارای مزیت‌ قابل‌توجهی است. در این شبکه، پاراچین‌ها و حتی شبکه اصلی، بدون نیاز به ایجاد یک هارد فورک به‌روز رسانی می‌شوند و این شبکه به تدریج تکامل می‌یابد.

توکن پولکادات (DOT)

توکن پولکادات که با اختصار DOT شناخته می‌شود، کاربردهای متنوعی در شبکه پولکادات دارد که عبارت‌اند از:

• حکمرانی در شبکه: دارندگان توکن DOT می‌توانند در مورد به‌روز‌ رسانی‌های پروتکل پولکادات و قابلیت‌هایی که پیشنهاد می‌شوند، رای بدهند.

• استیکینگ (سپرده‌گذاری): می‌توانید توکن‌های خود را برای تامین امنیت شبکه، استیک کنید؛ به این معنا که از توکن‌هایتان به‌عنوان ابزاری برای تایید تراکنش‌ها استفاده کنید. اعتبارسنج‌هایی که بدون تقلب در این شبکه فعالیت کنند، پاداش سپرده‌گذاری خود را به شکل توکن‌های DOT دریافت کنند.

• ثبت پاراچین‌ها در شبکه: می‌توان از توکن‌های DOT به‌عنوان ابزاری برای پذیرفتن یک پاراچین در شبکه پولکادات استفاده کرد.

• کارمزد: کارمزد مربوط انتقال پیام‌ها بین پاراچین‌های پولکادات، از طریق توکن‌های DOT پرداخت می‌شود.

• سرمایه‌گذاری: می‌توانید با خرید و نگه‌داری توکن‌های DOT ، کسب سود کنید.